در کنار همه دلایلی که برای مسلمان شدن ایرانی‌ها آورده می‌شود، باید این را در نظر بگیریم که نظام معرفتی مردم این سرزمین پیش از پذیرفتن اسلام هم مؤمنانه بوده است؛ حالا این به چه معناست؟ برای روشن شدن این موضوع، به نظام معرفت ایرانی‌ها پرداخته‌ایم.