تفسیر آیه 204 از سوره بقره . کلمه «لُدّ» به معناى خصومت زیاد است و کلمه «اَلَدّ» به کسى گفته مىشود که شدیدترین خصومتها را دارد . کلمهى «خصام» یا جمعِ «خصم» است و یا مصدر، به معناى خصومت است. منافقان با ترفندهاى مقایسهاى، آمارى، کارشناسى، تجربى و حدسهاى به ظاهر عالمانه با تکیه بر مسائل اجتماعى و با شایعات، تهدید، تطمیع و تبلیغات، تنها قدرت مانور در همین زندگى مادّى را دارند، ولى در میدان معنویّات و در توجّه به امدادهاى غیبى و ارادهى خداوندى، پاى آنان لنگ است و در آخرت نیز زبانشان بسته و حتّى اجازه عذرخواهى نیز ندارند.